TEK KUTBUN MÜMKÜNÂTI

Neden tek kutup yoktur ? Neden çift kutuplar vardır? Aslında bu sorular düşünülebilecek ve kafa yorulabilecek ilgi çekici konulardan biridir.

Düşünmemiz gereken ilk şey bu sorunun manyetik alan ile alakalı olduğudur. Bu açıdan düşündüğümüzde kutuplar diyince akla gelen ilk şeylerden biri de mıknatıstır. Asıl varacağımız nokta ise mıknatısta yatar. Tabii bu konu üzerinde uzun yıllar çalışılmıştır ama bu çalışmalarda karşımıza çıkan verilerin tek kutup olamayacağına dair çıkarımlar olmuştur. Bu çıkarımlardan bir tanesi de daha demin bahsettiğimiz mıknatıstır aslında. Manyetik alanda temel parçacıkların spin özelliğinden kaynaklanıyor. Bu temel kaynağın manyetik çizgileri kapalıdır. Tek kutuplu olsaydı açık çizgileri olacaktı.

Peki mıknatısı ikiye bölersek ne olur?

Bölmeye devam edersek sonunda elde edeceğimiz en küçük birim bir temel parçacık olur; elektron veya proton gibi. İşte bu temel parçacığın çizgileri açık olur. Bu da tek kutup varlığını gösterir. Maalesef elde edeceğimiz her temel parçacığın manyetik alan çizgileri kapalıdır. Buna manyetik açıdan bakarsak tek kutup olmadığı anlamına gelir.

Bu blog; Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümünde eğitim gören Mehmet TANYEL tarafından yazılmıştır.

Bu yazının derlenmiş hali alt satırda mevcuttur! Not: Derlenmiş yazıların yazılış şekli, araştırma makalelerinkinden daha serbesttir. Araştırma makalelerinde olduğu gibi yazının özeti verilir veya orijinal metinle arasında farklılıklar bulundurabilir.

---

TEK KUTBUN MÜMKÜNÂTI

Kusursuz bir dengenin kanıtı olan kutuplar basit olduğu kadar kendi içinde karmaşık bir yapıya da sahip.

Tek kutup düşüncesi oldukça eskiye dayanır. (Zaman belirtelim. Hangi yıla? Kimin görüşüne? Neye dayanıyor?) Eski kaynaklarda karşımıza çıkan çıkarım, tek kutbun mümkün olamayacağıdır. Bu çıkarım ise mıknatıslara dayanıyor aslında. Kutuplar, manyetik alandaki temel parçacıkların spin özelliğinden kaynaklanıyor. Bu temel kaynağın manyetik çizgileri kapalıdır. Eğer tek kutup kavramı mümkün olsaydı manyetik çizgiler açık olacaktı. (Açıklık, kapalılık terim olarak neyi ifade ediyor?) Peki, bir mıknatısı sürekli ikiye bölsek ne olur? En sonunda elimizde mikro boyutta bir parçacık kalır. İşte bu mikro parçacığın manyetik çizgileri açık olur. Bu da teorik olarak tek kutbun mümkün olduğunu gösterir. Lakin doğada bunun mümkün olamayacağını düşünürsek ve manyetik açıdan bakarsak tek kutbun aslında mümkün olmadığını, yalnızca teorik olarak mümkün olduğunu görürüz.

Derleyen: Harun TEKBAŞ